W 2019 r. przedsiębiorcy w Polsce nie mają łatwo, jeżeli chodzi o ilość wprowadzanych przez ustawodawcę zmian w przepisach prawa. Całkiem niedawno został na nich nałożony kolejny obowiązek. Zobligowani zostali do zgłaszania osób fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Problem polega jednak na tym, że wielu z nich może nawet nie zdawać sobie z tego sprawy. Konsekwencje niewiedzy mogą być duże – grożą im wysokie kary – nawet do miliona złotych. O co w tym wszystkim chodzi? Kto musi znaleźć się w rejestrze?

13 października br. weszły w życie znowelizowane przepisy ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, która powołały do życia nowy rejestr – Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych. Jest to system teleinformatyczny, w którym służby zbierać będą dane o osobach fizycznych, które sprawują kontrolę nad spółkami. Choć rejestr już istnieje, firmy (powstałe przed dniem 13 października 2019 r.) mają czas do 13 kwietnia 2020 roku, żeby wpisać beneficjentów rzeczywistych do tego rejestru. Zdecydowanie krótszy termin 7 dniowy (od dnia wpisu spółki do Rejestru Przedsiębiorców KRS) mają firmy powstałe po 13 października 2019 r.

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych ma w założeniu pomóc w przeciwdziałaniu m.in. praniu brudnych pieniędzy i zwiększeniu bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. W rejestrze będą gromadzone dane o beneficjentach rzeczywistych, czyli osobach fizycznych, które sprawują bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Tym samym wiadomo będzie, kto tak naprawdę ponosi odpowiedzialność, a wszelkie próby zatajenia prawdy będą utrudnione. Rejestr jest jawny, a jego przeglądanie nie podlega opłacie. Co oznacza, że każdy może mieć do niego dostęp – wskazuje Barbara Bil, adwokat, Kancelaria Bil (AdWise Group).

Kto musi zostać zgłoszony do rejestru? Każdy beneficjent rzeczywisty spółki jawnej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością, prostej spółki akcyjnej (od 1 marca 2020 r.), akcyjnej, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.

Beneficjentami rzeczywistymi są osoby fizyczne, które czerpią korzyści z działalności danego podmiotu, czyli np. wspólnicy wymienionych spółek czy osoby zajmujące wyższe stanowiska kierownicze w firmach. Nie zawsze będzie to jednak tak proste do ustalenia. Dla przykładu ustalając faktycznie taką osobę w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie wystarczy określić, kto jest wspólnikiem w spółce i ustalić ile udziałów posiada. Trzeba sprawdzić jeszcze, czy w umowie istnieją np. odstępstwa od ustawowego modelu funkcjonowania takiej spółki, polegające np. na przyznaniu komuś udziałów uprzywilejowanych. A w przypadku spółek osobowych czy któryś ze wspólników nie został wyłączony np. od prowadzenia spraw spółki itp. Tego rodzaju informacje mają także wpływ na to, czy wspólnik powinien zostać uznany za beneficjenta rzeczywistego i zgłoszony do tego rejestru czy też nie.

Posiadanie dokładnych i aktualnych danych o beneficjentach rzeczywistych ma znaczenie dla zwalczania przestępczości gospodarczej, ponieważ uniemożliwia oszustom ukrycie swojej tożsamości w strukturze korporacyjnej, a instytucjom obowiązanym takim jak banki ułatwi działanie, albowiem są one obowiązane do ustalania beneficjentów rzeczywistych dokonywanych transakcji – mówi Barbara Bil, adwokat, Kancelaria Bil (AdWise Group).

Dane liczbowe potwierdzają potrzebę istnienia tego typu rejestru. Według sprawozdania Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF) w 2018 roku zanotowano zwiększoną liczbę przesłanych zawiadomień do prokuratury w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa prania pieniędzy (wzrost o ok. 7,6% w przypadku tzw. zawiadomień głównych i o ok. 49,1% w przypadku tzw. zawiadomień uzupełniających w stosunku do danych za 2017 r.). Co więcej, GIIF w 2018 r. wszczął ponad 2 tys. postępowań analitycznych na podstawie tych informacji. Liczba ta obejmuje postępowania dotyczące m.in. podejrzenia prania pieniędzy oraz postępowania z zakresu przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu. Wynikiem przeprowadzonych postępowań było m.in. przekazanie przez GIIF zawiadomień do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa prania pieniędzy.

AdWise Group to grupa marketingowa zrzeszająca trzy podmioty: Brandwise, Animise oraz Kancelarię Bil. Brandwise to agencja marketingu zintegrowanego, specjalizująca się w skutecznej komunikacji oraz tworzeniu unikatowych narzędzi marketingowych. Animise to studio produkcji animacji i filmów biznesowych, szybko i efektywnie trafiających z komunikatem do odbiorców. Każda realizacje jest dopasowana do celów i budżetu Klienta, oparta na wiedzy o najlepszych praktykach w produkcji video. Animise, w opracowywaniu scenariuszy, bazuje również na twardych danych, dzięki czemu osiąga zamierzone wyniki. Kancelaria Bil, będąca częścią AdWise Group, zapewnia klientom wsparcie prawne w zakresie prowadzonych działań promocyjnych i obsługę prawną dla firm.